سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

 به گزارش روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری چهارمحال و بختیاری، هومان خاکپور سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: گون گزی گیاهی درختچه‌ای چند ساله و پایا است که به صورت خودرو با ارتفاع نیم تا یک متر است که از بزرگترین نوع گونه‌های گیاهی گلدار است که برداشت آن از ۱۰ شهریورماه با شروع فعالیت حشره مولد گزانگبین (پسیل گز) آغاز و تا ۱۵ مهرماه و به صورت سنتی انجام می‌شود.

وی افزود: تاکنون سه هزار گونه گیاهی در دنیا شناخته شده است که از این تعداد ۸۰۰ گونه در ایران است و در ایران هشت هزار گونه گیاهی شناخته شده که گون‌ها ۱۰ درصد گونه‌های شناسایی شده کشور را تشکیل می‌دهند.

خاکپور اضافه کرد: در استان چهارمحال و بختیاری یک میلیون و ۷۰ هزار هکتار مراتع شامل ۴۰۰ هزار هکتار گونزار وجود دارد که این گونزارها مامنی برای تولید گزانگبین هستند و در شرایطی که مراتع در بهترین وضعیت قرار داشته باشند، بین ۳۰ تا ۵۰ کیگوگرم از هر هکتار گونزار، گزانگبین برداشت می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: تنها محدوده‌ در چهارمحال و بختیاری که توان تولید گزانگبین را دارد در شهرستان کوهرنگ است که یکهزار هکتار از گونزارهای این شهرستان را شامل می‌شود و حشره مولد گزانگبین در آن فعالیت دارد و از این میزان حدود ۱۵۰ هکتار در شرایط نسبی خوب قرار دارد.

وی افزود: در هر هکتار از این مراتع گونزارها بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ پایه گون وجود دارد و در شرایط حاضر از هر بوته گون حدود ۲ گرم گزانگبین برداشت می‌شود که در هر هکتار پنج کیلوگرم برداشت می‌شود.

سرپرست معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی وآبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: در حال حاضر گونزارهای استان شرایط مطلوب را برای بهره‌برداری حداکثری ندارند.
وی یادآور شد: امسال ۲۵۰ کیلوگرم گزانگبین از این منطقه برداشت شده است و هر کیلوگرم گزانگبین یک میلیون تومان ارزش اقتصادی دارد. 
خامپور اضافه کرد: باید با اجرای یک برنامه مدیریتی و مشارکتی با فعال شدن و مشارکت مردم، بهره‌برداران مراتع و دولت باید گرون‌زارها، مراتع و جنگل‌های استان را احیا کنیم و با حفظ اصل سرمایه مراتع و جنگلها که گونه پوششی آن هستند شود به اقتصاد پایدار منطقه و مردم کمک کنیم.

وی ادامه داد: کاهش وابستگی معیشتی دام به مرتع و ایجاد تعادل دام و مرتع به عنوان یک راهکار برای حفظ و احیا مراتع است و استفاده از محصولات فرعی مراتع به صرفه تر و اقتصادی تر از استفاده از علوفه است.

به گفته خاکپور، در استان با توجه به تنوع اقلیمی بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی و دارویی شناسایی شده که با استفاده از این ظرفیت می‌توان به اقتصاد معیشت مردم کمک کرد و توسعه کشت گیاهان دارویی و بهره‌برداری درست و اصولی از مراتع و گونه‌های مرتعی و جنگلی را جایگزین دامداری وابسته به مراتع کرد.

شایان ذکر است: هم‌اکنون تعادل بین توان تولیدی مراتع و میزان دام در مراتع وجود ندارد و  چهار تا پنج برابر ظرفیت مراتع دام وجود دارد که فقر مرتع باعث ایجاد ضعف در اقتصاد دامداران و شده است.
اضافه می شود: توسعه پایه‌های مولدگزانگبین و افزایش زادآوری این گونه بالاست و با افزایش حفاظت از این گونه و افزایش مشارکت مردم می‌توان فعالیت و حضور حشره مولد گزانگبین را در این مناطق افزایش داد و زمینه حفظ و احیا گونزارهای استان را افزایش داد.