سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

خبرگزاری ایرنا - معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه اکنون حضور دام در جنگل‌های زاگرس بیش از ۲ و حتی در برخی مناطق بیش از سه برابر توان اکولوژیک این بوم‌سازگان (اکوسیستم) جنگلی است، گفت: به‌منظور احیای جنگل‌های زاگرس، مدیریت جنگلداری اجتماعی با مشارکت مردم محلی در دستور کار قرار دارد.

 «نقی شعبانیان» درباره وضعیت فعلی جنگل های زاگرس افزود: طبق آمارهای موجود ایران در مجموع دارای حدود ۱۴ میلیون هکتار جنگل است که حدود ۸.۷ درصد سطح کشور را می پوشانند و سرانه جنگل در ایران حدود یک‌هزار و ۷۰۰ مترمربع ارزیابی شده است.معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی اظهار داشت: از ۱۴ میلیون هکتار جنگل در کشور، ۶ میلیون هکتار در مناطق زاگرس تحت عنوان جنگل‌های بلوط غرب ایران از آذربایجان غربی تا استان فارس را شامل می شود که به طور عمده گونه های اصلی این جنگل ها را بلوط، پسته وحشی (بنه)، بادام، زالزالک، گلابی وحشی و دیگر گونه های همراه تشکیل می دهد.

 وی اضافه‌کرد: عمده جنگل های کشور از جمله بوم سازگان های جنگلی زاگرس در شرایط اقلیمی نیمه خشک قرار دارند و این مساله باعث شده که عمده بوم سازگان جنگلی کشور از حساسیت بیشتری برخوردار باشد؛ بر این اساس وظیفه ما در ارتباط با محافظت از جنگل ها و احیاء و توسعه آنها سنگین تر می‌شود.به گفته این مسئول، با توجه به اهمیت و نقش بوم سازگان های جنگلی زاگرس، مدیریت این جنگل‌ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا این جنگل‌ها از لحاظ اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.وی خاطرنشان کرد:‌ بوم سازگان های زاگرس تامین‌کننده بیش از ۴۰ درصد آب‌های سطحی و زیرزمینی کشور هستند و سرچشمه بسیاری از رودهای مهم کشور از قبیل زاینده رود، کرخه و کارون است.شعبانیان تصریح کرد: این بوم سازگان جنگلی از نظر تعدیل آب و هوا، حفظ خاک و سایر خدمات زیست محیطی بسیار با ارزش هستند، در مناطق زاگرس بیش از ۲۷ هزار آبادی و روستا وجود دارد که پنج‌هزار و ۴۰۰ روستا و آبادی به طور مستقیم در داخل جنگل های زاگرس وجود دارند. وی اضافه کرد: همچنین بیش از ۱۰ میلیون نفر در مناطق زاگرس زندگی می کنند که زندگی نزدیک به پنج میلیون نفر در این مناطق به طور مستقیم به جنگل وابسته است.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی گفت: با توجه به وجود روستاهای زیادی در داخل جنگل های زاگرس و وابستگی معیشتی مردم محلی به این جنگل ها، فشار بهره برداری از این جنگل ها بیش از توان آنها بوده و این مساله تخریب این جنگل ها را به همراه دارد.وی افزود: زادآوری جنسی (زادآوری حاصل از بذر) در این جنگل ها بسیار ناچیز و در حد صفر است و درختان دانه زاد به طور عمده به سن پیری و دیر زیستی رسیده اند و بیش از ۹۰ درصد این جنگل ها دارای فرم شاخه زاد هستند. شعبانیان اظهار داشت: در ۵۰ سال اخیر به طور متوسط ارتفاع توده های جنگلی زاگرس به میزان چهار متر کاهش یافته است، بیش از ۵۰ درصد این جنگل ها تنک بوده و تاج پوشش کمتر از ۲۵ درصد دارند. وی بر این باور است که فشار زیاد بر این جنگل‌ها باعث شده که تعادل اکولوژیکی و بیولوژیکی آنها بر هم بخورد و به دنبال آن ما شاهد بروز مشکلات جدیدی از قبیل انواع آفات و بیماری‌ها در این بوم سازگان‌های جنگلی هستیم و اگر این روند ادامه پیدا کند وضعیت بدتر خواهد شد.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی، کاهش زادآوری جنگل های زاگرس، چرای دام بیش از توان اکولوژیک، توسعه کشت «زیراشکوب» و پیر شدن جنگل های زاگرس را از علل اصلی بهم خوردن تعادل اکولوژیک و بیولوژیکی جنگل های زاگرس دانست و گفت: به طور عمده درختان جنگل های زاگرس پیر شده و به سن دیرزیستی رسیده اند و زادآوری در آنها بسیار اندک شده است.وی، بیش از ۱.۵ میلیون هکتار از اراضی جنگل های زاگرس را درگیر بیماری و آفت دانست و تصریح کرد: آفات و بیماری‌های موجود در جنگلهای زاگرس از قبیل آفات جوانه خوار، برگ خوار و بیماری ذغالی بلوط و سایر بیماری ها، به‌طور عمده عضوی از اکوسیستم های جنگلی زاگرس هستند اما از آنجایی که جنگل مناطق زاگرسی ضعیف شده و تعادل اکولوژیکی آنها بهم خورده است، به صورت آفات و بیماری بروز کرده و باعث خسارت اکولوژیکی و اقتصادی به این جنگل ها شده است.